ایرواشر چیست و مهم ترین کاربرد های آن

ایرواشر چیست و چگونه کار می‌کند، یکی از دستگاه‌های تهویه مطبوع است که برای تصفیه، رطوبت‌زنی و خنک سازی هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از فرآیند تبخیر آب، هوا را خنک کرده و هم‌زمان گرد و غبار، ذرات معلق و آلاینده‌های سبک را از هوا حذف می‌کند. ایرواشرها به ویژه در مناطق خشک که رطوبت هوا پایین است کاربرد فراوانی دارند و با افزودن رطوبت به هوا، محیطی مطلوب‌تر و سالم‌تر ایجاد می‌کنند.

از مزایای این سیستم می‌توان به مصرف انرژی کمتر نسبت به کولر گازی، نگهداری آسان و عملکرد سازگار با محیط زیست اشاره کرد. ایرواشرها در مکان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش مهمی در بهبود کیفیت هوای محیط ایفا می‌کنند. در این مقاله از سایت سوربن به بررسی کامل عملکرد، اجزا، مزایا و کاربردهای ایرواشر پرداخته خواهد شد.

دستگاه ایرواشر چیست؟

ایرواشر در اصطلاح علمی و تئوری، نوعی سیستم اشباع آدیاباتیک به حساب می آید. به معنای محفظه ای آدیاباتیک (بدون انتقال حرارت با محیط اطراف) که در آن دمای خشک جریان هوای ورودی (Tin) بواسطه تماس مستقیم هوا با جریان آب که منجر به انتقال گرمای نهان تبخیر و در نتیجه انتقال جرم بخار آب به هوا می گردد، تا دمای مرطوب (Tsat) کاهش یافته و به شرایط کاملاً اشباع (1=RHout) می رسد. اما در واقعیت، هرگز هوای خروجی از ایرواشر کاملاً اشباع نخواهد شد.

فرآیند اشباع آدیاباتیک

• فن دمنده
• پمپ سیرکولاسیون
• نازل های آب پاش

چنانکه هوای محیط، توسط فن دمنده در داخل محفظه ایرواشر جریان یافته و پمپ سیرکولاسیون تعبیه شده، آب موجود در تشتک ایرواشر را به سمت کلکتور نازل های پاشش آب پمپ می کند. این گونه آب به صورت اتمیزه در مسیر جریان هوا پاشیده شده و بخشی از آن به علت جذب گرمای نهان تبخیر از هوای عبوری بخار می شود. به این ترتیب هوا با دریافت رطوبت بخار حاصل از تبخیر آب، تا نزدیکی دمای مرطوب خنک می شود.

تصویر شماتیک عملکرد ایرواشر

ایرواشر توانایی تأمین هوای گرم مورد نیاز در فصل سرما را نیز خواهد داشت. به نحوی که کافی است از یک کویل گرمایشی در مسیر جریان هوا استفاده کرد. این چنین به کمک جریان آب یا بخار آب گرم می توان به مانند فرآیند گرمایش در هواساز یا هوارسان ها، دمای جریان هوای عبوری راافزایش داد. ضمن آنکه معمولاً در ایرواشرها، یک لایه بستر فیلتر فلزی به منظور فیلتراسیون جریان هوا تعبیه می گردد.

کویل گرمایش و فیلتر فلزی در ایرواشر

همانطور که پیش از این نیز گفته شد که ایرواشر چیست، ایرواشر می تواند به عنوان یکی از سیستم های رطوبت زنی در دستگاه های هواساز یا هوارسان بکار گرفته شود. خصوصاً در هوای خشک محیط به هنگام فصل سرما، برای ایجاد هوایی مطبوع جهت تنفس و مناسب برای پوست بدن افراد، کنترل رطوبت توسط ایرواشر، یکی از ساده ترین روش های تعریف شده می باشد.

تصویر شماتیک عملکرد ایرواشر به عنوان رطوبت زن در هواساز

ایرواشرها را غالباً در سه کلاس 4 ،6 و 8 تعریف می کنند.
به این معنا که در دستگاهی با کلاس 8 میزان رطوبت زنی و متعاقباً کاهش دمای هوا در مقایسه با کلاس 6 و به همین ترتیب، نسبت به کلاس 4 بیشتر است. لذا با توجه به کاربری فضا، دمای هوای مورد نیاز و البته محدودیت های تأمین آب مصرفی، نوع کلاس دستگاه مد نظر برای پروژه لحاظ می گردد.

بنابراین، قاعدتاً بایستی پمپی بزرگتر و تعداد نازل های بیشتر برای دستگاهی با کلاس 8 پیش بینی شود. به طور تقریبی می توان دبی پمپ سیرکولاسیون ایرواشرها را بر اساس کلاس دستگاه به این صورت برآورد نمود:

۱- کلاس 4: به ازای هر 1000cfm هوای عبوری 1.5m³/h

۲- کلاس 6: به ازای هر 1000cfm هوای عبوری 1.8m³/h

۳- کلاس 8: به ازای هر 1000cfm هوای عبوری 2.3m³/h

مزایا و معایب ایرواشر

ایرواشر به‌عنوان یک سیستم تهویه مطبوع تبخیری، دارای مزایا و معایب خاص خود است که باید پیش از انتخاب و نصب آن به دقت بررسی شوند.

از مزایای اصلی ایرواشر می‌توان به مصرف انرژی پایین نسبت به سیستم‌های تهویه تراکمی اشاره کرد. همچنین این دستگاه با قابلیت تصفیه هوا، گرد و غبار و ذرات معلق را از محیط حذف می‌کند و باعث بهبود کیفیت هوای تنفسی می‌شود. افزایش رطوبت محیط در مناطق خشک، هزینه نگهداری پایین نسبت به تعمیر اسپیلت، نصب آسان و سازگاری با محیط زیست نیز از جمله ویژگی های مثبت ایرواشر هستند که آن را به گزینه‌ای مقرون به صرفه برای استفاده در صنایع، گلخانه‌ها و ساختمان‌ها تبدیل کرده‌اند.

با این حال ایرواشر معایبی نیز دارد. مهم‌ترین آنها کاهش بازدهی در شرایط آب و هوایی مرطوب است. زیرا در این مناطق رطوبت اضافی مانع از تبخیر مؤثر آب می‌شود. در صورت عدم سرویس منظم ممکن است پدها و نازل‌ها دچار رسوب یا آلودگی شده و کارایی دستگاه کاهش یابد. ایرواشر برای سرمایش شدید مناسب نیست و در روز های بسیار گرم، نمی‌تواند عملکردی مشابه کولر گازی داشته باشد.

انتخاب ایرواشر باید بر اساس شرایط اقلیمی، نوع کاربری و نیاز سرمایشی محیط انجام شود.

کاربرد های رایج ایرواشر در صنایع و ساختمان‌ها

ایرواشرها به دلیل عملکرد چندمنظوره خود، کاربرد های گسترده‌ای در صنایع مختلف و ساختمان‌ها دارند. این دستگاه‌ها قادرند هم‌زمان با خنک‌سازی هوا، رطوبت آن را تنظیم کرده و ذرات معلق، گرد و غبار و آلاینده‌های سبک را از محیط حذف کنند. یکی از رایج‌ترین کاربرد های ایرواشر، استفاده در کارخانه‌ها و محیط های صنعتی است که در آنها کنترل دما و کیفیت هوا اهمیت زیادی دارد. برای مثال در صنایع نساجی، چاپ، چوب و کاغذ، تنظیم رطوبت برای جلوگیری از الکتریسیته ساکن یا تغییر خواص مواد بسیار حیاتی است.

در ساختمان های تجاری و اداری نیز ایرواشر به‌عنوان یک سیستم تهویه مطبوع مقرون به صرفه برای بهبود کیفیت هوای داخلی و ایجاد محیطی مطلوب برای کارکنان استفاده می‌شود. همچنین در گلخانه‌ها، استفاده از ایرواشر موجب تأمین رطوبت مناسب برای رشد بهتر گیاهان می‌شود. سالن های پرورش دام و طیور نیز از این سیستم بهره می‌برند تا دمای محیط را کاهش داده و هوا را از گاز های مضر پاک سازی کنند.

در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها نیز برای کاهش آلودگی های هوا و بهبود بهداشت محیط، استفاده از ایرواشر گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. به طور کلی در هر مکانی که نیاز به تهویه با رطوبت کنترل شده و فیلتراسیون هوا باشد ایرواشر می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند. کاربرد آسان، نگهداری کم هزینه نسبت به نصب رادیاتور و سازگاری با محیط زیست از جمله دلایلی است که این دستگاه را به گزینه‌ای محبوب در بسیاری از پروژه‌ها تبدیل کرده است.

نکات مهم در نگهداری و سرویس ایرواشر

نگهداری و سرویس منظم ایرواشر نقش مهمی در افزایش عمر مفید دستگاه، بهبود کارایی و کاهش مصرف انرژی آن دارد. یکی از نکات مهم در نگهداری ایرواشر تمیز کردن منظم فیلترها و نازل‌ها است، زیرا تجمع گرد و غبار و رسوبات معدنی می‌تواند باعث کاهش راندمان دستگاه و افزایش فشار بر موتور شود. همچنین بازرسی و تعویض پدهای سلولزی یا پوشال‌ها در فواصل زمانی مشخص، برای حفظ عملکرد مطلوب سیستم الزامی است.

بررسی و کنترل سطح آب مخزن و عملکرد صحیح پمپ‌ها از دیگر اقدامات ضروری در سرویس ایرواشر است. در مناطقی با آب سخت، استفاده از آب نرم یا فیلتر شده پیشنهاد می‌شود تا از ایجاد رسوب در نازل‌ها و مجاری آب جلوگیری شود. روغن‌کاری یاتاقان‌ها و بررسی تسمه‌ها نیز باید به صورت دوره‌ای انجام گیرد تا از اصطکاک و فرسایش بیش از حد جلوگیری شود.

توصیه می‌شود سرویس کلی دستگاه حداقل یک بار در ابتدای فصل گرما توسط تکنسین مجرب انجام شود. این اقدامات نه تنها از خرابی های ناگهانی جلوگیری می‌کند، بلکه بهره‌وری انرژی را نیز افزایش می‌دهد و هوای سالم‌تری برای کاربران فراهم می‌سازد.

جمع بندی

ایرواشر چیست؟ ایرواشر یکی از تجهیزات کاربردی در حوزه تهویه مطبوع است که با عملکردی چندمنظوره، نقش مهمی در تصفیه، خنک‌سازی و رطوبت‌زنی هوا ایفا می‌کند. این دستگاه با استفاده از پاشش آب و عبور هوا از میان نازل‌ها و پد های خیس، نه تنها دمای هوا را کاهش می‌دهد بلکه ذرات معلق و آلاینده‌ها را نیز از بین می‌برد.

به‌دلیل مصرف انرژی پایین‌تر نسبت به سیستم های سرمایشی پیشرفته‌تر و قابلیت تصفیه هوا، ایرواشر در صنایع مختلف، ساختمان‌های تجاری، گلخانه‌ها، دامداری‌ها و فضا های عمومی کاربرد فراوانی دارد. نگهداری آسان، هزینه پایین و سازگاری با محیط زیست، از دیگر مزایای این دستگاه است. ایرواشر گزینه‌ای مقرون به صرفه و کارآمد برای تهویه مطبوع در مناطقی با آب و هوای خشک به شمار می‌آید و انتخاب مناسبی برای ارتقای کیفیت هوای داخلی در محیط های مختلف است.